Er werden in 2022 meer zonnepanelen op Nederlandse woningdaken geplaatst dan ooit, en bijna 100.000 warmtepompen bij particulieren. Met gasprijzen tot tienmaal hoger dan voorheen steeg ook de belangstelling voor isoleren ‘explosief’. Mooi voor het milieu en prima voor de portemonnee. Wat houdt aarzelaars dan nog tegen?

Volgens Milieu Centraal heeft een op de zes woningen in ons land een energielabel E, F, of G. Dus is bij zo’n 1,5 miljoen huishoudens de energierekening flink opgelopen. Het kunnen er ook meer zijn, want nog maar 58% van alle woningen heeft een definitief label. Het is tenslotte pas verplicht wanneer je de woning gaat verkopen. Met 10% E-F-G labels doen woningcorporaties het overigens een stuk beter dan particuliere verhuurders (22%).

Maar ook eigenaar-bewoners blijven met 19% achter op het landelijk gemiddelde. Laren, Bloemendaal en Heemstede tellen zelfs het dubbele aandeel slecht geïsoleerde woningen. Toch behoren zij tot de top-5 rijkste gemeenten. Misschien vinden bewoners van oude, vrijstaande villa’s zonnepanelen niet mooi of energiemaatregelen niet voldoende renderen?

Zonnepanelen nu soms al in een luttele twee jaar terugverdiend

Hans-Peter Oskam van Netbeheer Nederland

Sneller terugverdient dan ooit
Met energieprijzen nog volop in beweging en een prijsplafond dat nog alleen voor 2023 zeker is, blijft het rekenen met een slag om de arm. Zo werden zonnepanelen vóór de oorlog in Oekraïne in zeven jaar terug verdiend, mede dankzij de ‘salderingsregeling’. Volgens Hans-Peter Oskam van Netbeheer Nederland is dat “nu soms in een luttele twee jaar” en blijft investeren “ook zonder salderen heel rendabel.”

Dat klinkt natuurlijk interessant, want ook daarna blijf je fors besparen. Maar misschien ben je er niet zeker van hoe je de investering in zonnepanelen — of andere maatregelen — het beste financiert? Vraag je adviseur naar de mogelijkheden. Verduurzamen komt tegenwoordig bij praktisch elk adviesgesprek aan de orde en er is veel mogelijk.

Wat houdt salderen in?
Wanneer een huishouden meer stroom produceert dan het op dat moment verbruikt, bijvoorbeeld tijdens een zonnige middag, levert het die extra stroom aan het net. Gaan ‘s avonds in het donker de wasmachine en oven aan, dan krijgt het huis juist stroom van het net. Salderen houdt in dat opwekken en verbruik tegen elkaar worden weggestreept. Wie in een jaar meer opwekt dan verbruikt, ontvangt een extra vergoeding, hoewel tegen een lager tarief dan men voor de stroom betaalt.

Het kabinet wil deze salderingsregeling geleidelijk afbouwen: vanaf 2025 kun je dan nog twee jaar 64% van de opgewekte stroom salderen, in 2027 nog 55%, wat verder afbouwt tot 28% in 2030 en 0% in 2031.

Warmtepomp vanaf 2026 verplicht
Als je cv-ketel na 2025 toe is aan vervanging, ben je verplicht over te stappen op een meer duurzaam systeem. Dat kan een hybride of een volledig elektrische warmtepomp zijn, of een aansluiting op een warmtenet — als je gemeente dat voor jouw wijk in de planning heeft. Met 100.000 nieuwe installaties was de groei van warmtepompen vorig jaar groter dan die van cv-ketels, zowel in procenten als in aantallen. Er werden totaal nog wel zo’n 440.000 cv-ketels geplaatst. Deels omdat een hybride oplossing bestaat uit een warmtepomp én een ketel. Ook wel omdat sommigen de (grotere) investering in een warmtepomp nog even 12-15 jaar uitstellen. Of dat verstandig is?

  • Een hybride warmtepomp bespaart tot 60% op het gasverbruik. Je krijgt er subsidie op en met de huidige energietarieven is het rendement natuurlijk aantrekkelijk.
  • Voor een volledig elektrische warmtepomp moet je woning beschikken over goede isolatie (en ventilatie). Is dat nu nog niet het geval dan is een all-electric ready pomp misschien slim. Daarmee start je hybride en kun je op termijn alsnog ‘van het gas af’.

Iets voor jou?

Via een online tool geeft Milieu Centraal je antwoord op de vraag:  Is een warmtepomp iets voor mij ?

Opeens moeten beslissen is nooit fijn. Misschien doe je eerst even een lage-temperatuurtest en zijn aanvullende maatregelen handig. Wellicht kun je al zó overstappen als je cv-ketel het begeeft of is voortijdig vervangen zelfs interessant. En heb je geen financiële buffer, of wil je je spaargeld niet aanspreken? Dan is het wel zo prettig als je zekerheid hebt over hoe je de zuinigste oplossing het meest gunstig ‘groen’ financiert. Trek dus op tijd aan de bel bij je adviseur.

Té succesvol?

Europees gezien telt Nederland nu het grootste aantal zonnepanelen per inwoner. Vorig jaar nam het totaal vermogen in ons land met 30% toe, een record. Daartoe werden ook duizenden kilometers nieuwe kabels aangelegd en kwamen er honderden nieuwe transformatorhuisjes bij. Toch roepen netbeheerders huishoudens met zonnepanelen op vooral overdag stroom te verbruiken, bijvoorbeeld met de vaat-/wasmachine en droger en het opladen van de elektrische auto. Als het net op zonnige dagen vol aan zijn capaciteit zit, schakelt het zonnepanelen namelijk uit. Een oplossing daarvoor is een thuis-accu. Alleen treffen we die hier juist veel minder aan dan bijvoorbeeld in Duitsland. Reden daarvoor is onze salderingsregeling. Waarom zou je stroom opslaan in een nog best kostbare accu, als je er bij doorgifte aan het net een prima (gesubsidieerde) prijs voor krijgt?

Met succes ingevoerd om de aanschaf van zonnepanelen te stimuleren, willen eigenlijk alle betrokken partijen nu (geleidelijk) van het salderen af. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) omdat netbeheerders hun extra kosten doorbelasten aan wie geen zonnepanelen heeft — zomaar een paar tientjes per maand. Beheerders juist omdat het net steeds vaker vol raakt. Branchevereniging HollandSolar stelt daarom voor de subsidie te verschuiven van panelen naar de installatie van thuis-accu’s of ‘buurt-batterijen’. Ondertussen stelt de oppositie in de Tweede Kamer Minister Jetten als voorwaarde dat ook huurders nog kunnen profiteren van zonnepanelen. En de minister kondigde al aan dat een investering in zonnepanelen ook zonder salderen in zeven jaar terugverdiend moeten kunnen worden.

Al eerder is er een verhuurverbod aangekondigd voor woningen met label E, F of G. Voor corporaties geldt dat nu al. Details hiervan moeten nog worden ingevuld, maar aan de slag gaan met zonnepanelen lijkt voor zowel eigenaar-bewoners als eigenaar-verhuurders van belang. Net als andere maatregelen die energie besparen trouwens.

Bron: de Nationale Hypotheekbond